Prezes TVP o nowelizacji ustawy medialnej: to regres, narusza konstytucyjną niezależność mediów

Janusz Daszczyński w piśmie skierowanym do marszałka Sejmu zwraca uwagę, że zgłoszony w poniedziałek wieczorem przez posłów PiS projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji marginalizuje kontrolę nad mediami publicznymi sprawowaną przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, będącą niezależnym od rządu organem konstytucyjnym, oraz spowoduje nagłe przerwanie kadencji obecnych zarządów i rad nadzorczych mediów publicznych.

- Takie rozwiązania, niezależnie od wątpliwości na tle ogólnych standardów demokratycznego państwa prawa, godziłyby w konstytucyjne podstawy funkcjonowania modelu mediów publicznych w Polsce. W szczególności chodzi tu o art. 54 Konstytucji RP i wyrażoną w nim zasadę wolności wypowiedzi, w której zawiera się niezależność mediów publicznych od rządu i aktualnej większości politycznej, co potwierdził Trybunał Konstytucyjny. Ponadto naruszony zostaje art. 213 ust. 1 Konstytucji RP - przewidujący rolę KRRiT jako strażnika interesu publicznego w radiofonii i telewizji, w którym - jak wyjaśnił Trybunał Konstytucyjny (wyrok z 9.9.2004, K 2/03) - zawiera się misja mediów publicznych - wylicza Daszczyński.

- Proponowane rozwiązania pozostają w sprzeczności z podstawową ideą dokonanego w latach 90-tych XX w, przekształcenia mediów rządowych (stanowiących poprzednio element struktury rządowej) w media publiczne, które mają cechować się wewnętrznym pluralizmem i zachować wyraźny dystans od aktualnego dysponenta politycznego, w szczególności od rządu (uchwała Trybunału Konstytucyjnego z 13.12.1995 r., W 6/95). Zachowaniu tego dystansu służy system organów mediów publicznych określany mianem „systemu buforów" oddzielających je od świata polityki. System ten projekt nowelizacji miałby całkowicie zburzyć, poddając media publiczne bezpośredniej kontroli rządowej. Pozbawienie KRRiT kompetencji wobec mediów publicznych nie znajduje żadnego uzasadnienia i pozostaje w sprzeczności z jej konstytucyjną rolą (art. 213 ust. 1 Konstytucji). Dotyczy to zarówno powoływania i odwoływania władz mediów publicznych, jak i uzgadniania statutów spółek publicznej radiofonii i telewizji (art. 1 pkt 4 projektu nowelizacji uchylający art. 29 ust. 3 ustawy o RTV) - opisuje prezes TVP.

W piśmie Janusz Daszczyński powołuje się także na zalecenia i deklaracje Rady Europy, rezolucje Parlamentu Europejskiego oraz wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka podkreślające znaczenie niezależności i przejrzystości sposobu powoływania organów mediów publicznych.

- Proponowanej nowelizacji ze standardami niezależności mediów publicznych nie sposób pogodzić. W razie jej przyjęcia zakłócona zostałaby ciągłość zarządzania mediami publicznymi oraz niezależne od rządu i większości politycznej ich funkcjonowanie w praktyce. Projekt zamiast zmierzać do dalszego udoskonalania modelu mediów publicznych w Polsce, ich unowocześnienia i uspołecznienia, w istocie jest w tym zakresie poważnym regresem, stanowiąc krok w kierunku odrzuconego w okresie transformacji ustrojowej modelu mediów rządowych. Nie będzie to służyło akceptacji społecznej dla mediów publicznych, niezbędnej do utrzymania ich silnej pozycji i roli - uważa prezes TVP.

Jednocześnie zwraca się o nieprzyjmowanie tej nowelizacji i „poprzedzenie jakiejkolwiek ustawowej reformy mediów publicznych otwartą i szeroką debatą publiczną, wszechstronnymi analizami i oceną skutków”.

Pismo zostało też skierowane do prezydenta, premier, marszałku Senatu, ministrów kultury i skarbu państwa, rządowego pełnomocnika ds. reformy mediów publicznych, przewodniczących sejmowej i senackiej komisji kultury i środków przekazu, przewodniczących wszystkich klubów parlamentarnych oraz przewodniczących KRRiT i rady nadzorczej TVP.