7 kwietnia 2014 r. w Brukseli i wielu miastach Unii Europejskiej, w tym także w Warszawie, rozpoczyna się dwuletnia, ogólnoeuropejska kampania zatytułowana „Stres w pracy? Nie, dziękuję!“, która stanowi odpowiedź na coraz bardziej powszechny i niepokojący problem stresu zawodowego w Europie. Jej inicjatorem jest Europejska Agencja Zdrowia i Bezpieczeństwa w Pracy (EU-OSHA), której badania wskazują, że ponad połowa pracowników uznaje stres zawodowy za powszechnie występujący w ich środowisku pracy. Jednocześnie zaledwie czterech na dziesięciu pracowników uważa, że ten problem jest właściwie zarządzany w ich firmach. Niemniej, zarówno pracodawcy, jak i zatrudnieni mogą wspólnie zapobiegać ryzyku psychospołecznemu i szukać właściwych rozwiązań. Kampania „Stres w pracy? Nie, dziękuję!“ ma na celu ułatwienie im tego zadania.
Na problem stresu zwracają uwagę László Andor, Europejski Komisarz ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego, Vasilis Kegkeroglou, grecki Minister Pracy i Opieki Społecznej, reprezentujący grecką prezydencję w Radzie UE oraz dr Christa Sedlatschek, Dyrektor Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy. Podkreślają, że konieczne jest rozwiązywanie problemów wynikających z nasilania się stresu zawodowego i zachęcali przedsiębiorstwa (zarówno prywatne, jak i publiczne), do współpracy w tym zakresie. Zapobiegając zagrożeniom psychospołecznym, mają bowiem szansę chronić nie tylko zdrowie swoich pracowników, ale także poprawić produktywność firm.
Skuteczne zarządzanie stresem i innymi zagrożeniami psychospołecznymi jest jednym z głównych wyzwań w zapewnianiu zdrowia, bezpieczeństwa i dobrego samopoczucia pracowników europejskich – mówi Komisarz Andor: Przedsiębiorstwa nie mogą sobie pozwolić na ignorowanie stresu, który wpływa na zwiększenie absencji w pracy i zmniejszenie produktywności firmy. W podejściu europejskim i strategii dotyczącej bezpieczeństwa pracy kładzie się nacisk na to, że lepsza ochrona zdrowia psychicznego zatrudnionych, stanowi kluczowy czynnik w zapobieganiu chorobom zawodowym. Zdrowe i bezpieczne środowisko pracy jest istotne nie tylko dlatego, że pozwala pracownikom pracować dłużej, ale również dlatego, że zapewnia im zdrowie i dobrą kondycję również wtedy, gdy będą na emeryturze. Jestem przekonany, że nowa kampania EU-OSHA dotycząca stresu i ryzyka psychospołecznego, znacząco podniesie świadomość nt. tego problemu.
Kampania „Stres w pracy? Nie, dziękuję!“, zaplanowana na lata 2014-15, jest świetną okazją do tego, aby podkreślić potrzebę zmierzenia się ze zjawiskiem stresu zawodowego, dodaje Vasilis Kegkeroglou. Kampania zapewnia niezbędne narzędzia i porady dla pracodawców, managerów, pracowników i ich przedstawicieli.
Dr Sedlatschek, jako dyrektor EU-OSHA, która jest inicjatorem kampanii, odnosi się do jej celów i założeń: Mimo stale rosnących kosztów związanych ze stresem w pracy, wciąż jeszcze ten problem jest bagatelizowany. Przeprowadzone na zlecenie EU-OSHA badanie ESENER wykazało, że ponad 40% pracodawców uważa, że stresem,
2
w porównaniu z innymi kwestiami bezpieczeństwa i zdrowia w pracy, zarządza się znacznie trudniej. Dzięki tej kampanii chcemy zwiększyć świadomość społeczną dot. tego problemu i zapewnić wsparcie w zarządzaniu ryzykiem psychospołecznym. Stres zawodowy dotyczy całej organizacji i powinien być adresowany zarówno do pracowników, jak i pracodawców.
Co stresuje pracowników w Polsce?
Polskie badania na temat stresu zawodowego1 pokazują, że dla pracowników najbardziej stresujące są: ryzyko utraty zdrowia i życia, zagrożenie zwolnieniami z pracy i zła organizacja pracy, w tym zbyt duża biurokracja. Wskazuje na to ponad 65% respondentów, a ponad 90% z nich odczuwa z tego powodu stres.
Z badań wynika także, że na poziom niezadowolenia z pracy mają wpływ przede wszystkim: niezadowalająca wysokość wynagrodzenia i świadczeń socjalnych, ograniczone możliwości rozwoju zawodowego oferowane przez firmę oraz warunki, w jakich praca jest wykonywana. Największe zadowolenie pracownicy wyrażają ze swoich relacji ze współpracownikami, rodzaju wykonywanej pracy oraz z relacji z przełożonymi. Przeważająca większość pracowników ocenia swój poziom zaangażowania w pracę jako wysoki lub bardzo wysoki.
Stres sam w sobie może nieść negatywne konsekwencje zdrowotne, ale jego występowanie wpływa również pośrednio na bezpieczeństwo pracowników. Dobrym tego przykładem może być grupa zawodowa kierowców. Wyniki badań przeprowadzonych w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy – Państwowym Instytucie Badawczym w latach 2011-13 w grupie pracowników przedsiębiorstw transportu drogowego (włączając komunikację miejską) pokazują, że wypadkowość jest skorelowana dodatnio z konfliktowością roli, czyli koniecznością pracy w sytuacji sprzecznie precyzowanych poleceń i norm (np. jedź szybko i bezpiecznie) oraz z odczuwanym przeciążeniem pracą. Im więcej tego typu trudności w pracy, tym więcej wypadków doświadczali pracownicy. Stwierdzono również, że uczestnictwo w programach modyfikacji zachowań kierowców istotnie zwiększa intensywność postaw prospołecznych i zmniejsza nasilenie postaw agresywnych na drodze, poprawia samopoczucie psychiczne oraz zmniejsza poziom kolizyjności i wypadkowości.
Cel kampanii
Głównym celem kampanii „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy” jest promowanie zarządzania stresem i zagrożeniami psychospołecznymi związanymi z pracą, tak jak zarządza się innymi czynnikami zagrażającymi zdrowiu i bezpieczeństwu (np. czynnikami chemicznymi, biologicznymi czy fizycznymi). Kampania zapewnia pracownikom i pracodawcom wsparcie i doradztwo w zakresie zarządzania stresem i zagrożeniami psychospołecznymi związanymi z pracą oraz promuje stosowanie do tego celu praktycznych, przyjaznych użytkownikowi narzędzi.
Organizatorzy kampanii zapraszają wszystkie przedsiębiorstwa, instytucje i organizacje na szczeblu lokalnym, krajowym i europejskim do przyłączenia się do niej. Koordynację działań na szczeblu krajowym zapewniać będą punkty centralne w każdym z 30 krajów europejskich. Kampania „Stres w pracy? Nie, dziękuję!“ będzie wspierana także przez Radę Unii Europejskiej, Parlament Europejski, Komisję Europejską oraz partnerów społecznych.
Kampania zaplanowana jest na dwa lata, podczas których w przedsięwzięcia poświęcone zagrożeniom psychospołecznym (sesje treningowe, konferencje, warsztaty, konkursy fotograficzne, filmowe oraz plakatowe, quizy i działania reklamowe) zaangażowane zostaną setki organizacji w całej Europie. Ważnym przedsięwzięciem kampanii jest Europejski Konkurs Dobrych Praktyk, który rozpocznie się 15 kwietnia br. Do nadsyłania zgłoszeń
1 Instytut Medycyny Pracy, 2012
3
zachęcane są firmy z całej Europy, które z powodzeniem wdrażają metody redukowania i eliminowania stresu w środowisku pracy.
W celu uzyskania dodatkowych informacji, zapraszamy na stronę Healthy Workplaces Campaign website, gdzie dostępne są materiały związane z kampanią. Inaugurację kampanii można także obserwować na kanale EbS lub śledzić na Twitterze (tag: #EUmanagestress).
Dodatkowe informacje
Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA) przyczynia się do uczynienia Europy bezpieczniejszym, zdrowszym i wydajniejszym miejscem pracy. Agencja gromadzi, opracowuje i upowszechnia wiarygodne, zrównoważone i bezstronne informacje na temat bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia. Jest inicjatorem ogólnoeuropejskich kampanii mających na celu podnoszenie świadomości w zakresie bezpieczeństwa pracy. Ustanowiona przez Unię Europejską w 1996 roku, z siedzibą w Bilbao w Hiszpanii, Agencja skupia przedstawicieli Komisji Europejskiej, rządów państw członkowskich, pracodawców i pracowników, a także czołowych ekspertów w każdym z państw członkowskich UE-28 i poza nią.
Śledź nas na Twitterze @EU_OSHA, Facebook, blogu Agencji lub zaprenumeruj nasz comiesięczny newsletter OSHmail. Możesz również uzyskać regularne informacje z EU-OSHA poprzez RSS feeds.
http://osha.europa.eu
Kluczowe daty kampanii
Inauguracja kampanii: 7 kwietnia 2014 r.
Inauguracja Konkursu Dobrych Praktyk: 15 Kwietnia 2014 r.
Europejski Tydzień Bezpieczeństwa I Zdrowia w Pracy: Październik 2014 i 2015 r.
Gala Konkursu Dobre Praktyki: Kwiecień 2015 r.
Podsumowanie kampanii: Listopad 2015 r.
Informacje dla mediów
Poziom ogólnoeuropejski:
Birgit Müller – International press +34 94 479 35 52 | news@osha.europa.eu
Marta Urrutia – Spanish press +34 94 479 57 46 | noticias@osha.europa.eu
Brenda O’Brien – Brussels Liaison Office +32 2 401 68 59 | obrien@osha.europa.eu
Polska edycja kampanii:
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Krajowy Punkt Centralny Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa Kontakt:
Wioleta Klimaszewska
focalpoint.pl@ciop.pl
Tel. 48 22 623 36 77
Fax: 48 22 623 36 93
http://osha.europa.eu/en/oshnetwork/focal-points/poland
www.stres.ciop.pl
