Ulga rehabilitacyjna - korzysta z niej aż milion podatników

W 2011 r. z ulgi rehabilitacyjnej skorzystało prawie 1,1 mln podatników – wynika z danych Ministerstwa Finansów, podsumowujących rozliczenie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2011 rok. Spoglądając wstecz w podobne podsumowania resortu widać, że ulga rehabilitacyjna cieszy się dużą popularnością od lat – od 2008 r. liczba osób, które uwzględniły ją w swoich rozliczeniach z fiskusem, zawsze przekraczała milion. Począwszy od tego samego roku rosła też systematycznie przeciętna kwota odliczona przez podatnika. Podczas gdy w 2008 r. przeciętne odliczenie z tytułu ulgi rehabilitacyjnej wynosiło 2 106 zł, o tyle w 2011 r. sięgnęło już 2 299 zł (wzrost o 193 zł, czyli o 9,2%). Wynika to zapewne głównie ze wzrostu cen usług związanych z leczeniem osób niepełnosprawnych oraz leków i sprzętu niezbędnego do rehabilitacji, nie można jednak wykluczyć, że wpływ na wzrost przeciętnej kwoty odliczenia mogła także mieć większa świadomość podatników co do zakresu stosowania ulgi rehabilitacyjnej.
 

Popularność ulgi rehabilitacyjnej i przeciętna kwota odliczeń

 Źródło: Tax Care (na podst. danych MF)

 Tym bardziej, że jej zakres jest – w porównaniu z innymi ulgami podatkowymi – dosyć szeroki. Po pierwsze, do odliczeń mają prawo nie tylko osoby niepełnosprawne (z orzeczoną I lub II grupą inwalidzką), ale także podatnicy, którzy mają na utrzymaniu osobę niepełnosprawną – na przykład dziecko, współmałżonka, teściową czy rodziców (pod warunkiem, że roczne dochody osoby niepełnosprawnej pozostającej na utrzymaniu podatnika nie przekraczają 9 120 zł). Po drugie, szeroki jest również wachlarz samych wydatków podlegających odliczeniu – podatnicy mogą uwzględniać w rozliczeniach z fiskusem zarówno wydatki limitowane konkretnymi kwotami (np. w przypadku wydatków na psa asystującego osobie niedowidzącej roczny limit wynosi 2280 zł), jak i wydatki nielimitowane, podlegające odliczeniu w całości (np. wydatki na przystosowanie mieszkania do potrzeb osoby niepełnosprawnej czy odpłatną rehabilitację). Wśród wydatków limitowanych (do 2280 zł rocznie) znajdują się także wydatki na używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność lub współwłasność osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu taką osobę, wykorzystywanego do przejazdu na zabiegi rehabilitacyjno-lecznicze (przy czym dotyczy to tylko wydatków ściśle związanych z samymi przejazdami, ale już nie ubezpieczenia czy naprawy auta).

Wydatki nielimitowane, uprawniające do ulgi rehabilitacyjnej

- adaptacja i wyposażenie mieszkań stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
- przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
- zakup i naprawa sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych (z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego);
- zakup wydawnictw i materiałów szkoleniowych;
- odpłatny pobyt na turnusie rehabilitacyjnym;
- odpłatny pobyt na leczeniu w (np. w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego) oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne;
- opieka pielęgniarska w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób zaliczonych do I grupy inwalidztwa;
- opłacenie tłumacza języka migowego;
- kolonie i obozy dla młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia;
- odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi rehabilitacyjno-lecznicze osoby niepełnosprawnej karetką oraz dzieci osób niepełnosprawnych do lat 16 (również innymi niż karetka środkami transportu sanitarnego);
- odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem: na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz na koloniach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia.

Źródło: MF
 

 Wydatki limitowane, uprawniające do ulgi rehabilitacyjnej

- opłacenie przewodników osób niewidomych zaliczonych do I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa – maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2280 zł;
- utrzymanie przez osoby niewidome i niedowidzące (I lub II grupy inwalidztwa) oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu (I grupa inwalidztwa) psa asystującego, tj. odpowiednio wyszkolonego i specjalnie oznaczonego psa (np. psa przewodnika), który ułatwia osobie niepełnosprawnej aktywne uczestnictwo w życiu społecznym  - maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2280 zł;
- używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (lub współwłasność) osoby niepełnosprawnej (I lub II grupy inwalidztwa) lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną (I lub II grupa inwalidztwa) albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16. roku życia, na potrzeby związane z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne – maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2280 zł;
- leki, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub czasowo. W tym wypadku odliczeniu podlegają wydatki w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy wydatkami faktycznie poniesionymi w danym miesiącu a kwotą 100 złotych.

Źródło: MF 

Z danych resortu finansów wynika, że ulga rehabilitacyjna zajmuje wśród ulg odliczanych od dochodu drugie miejsce – zaraz po bardzo popularnej uldze internetowej, z której w 2011 r. skorzystało ponad 4 mln podatników. Oznacza to, że po likwidacji ulgi internetowej, z którą pożegnamy się z końcem tego roku, ulga rehabilitacyjna stanie się jedną z najpopularniejszych ulg. Pod względem liczby korzystających z niej podatników może ją przebić, nawet po zaplanowanych przez rząd ograniczeniach, tylko ulga prorodzinna (odliczana nie od dochodu, a od podatku), uwzględniona w zeznaniu rocznym za 2011 r. przez ponad 4,3 mln podatników.

Agata Szymborska-Sutton, Tax Care