Odwrócona hipoteka może zagrażać bezpieczeństwu Polaków

 – Zagrożenie jest realne, ponieważ powstają różne firmy, a w tej chwili nie ma żadnych wymogów, dotyczących ich kapitałów – mówi Katarzyna Brzeska-Miksa, prezes Funduszu Hipotecznego Familia, który w Polsce działa od lipca 2010 roku.

Fundusze hipoteczne istnieją w Polsce już od kilku lat. Oferują usługę odwróconej hipoteki w formie renty dożywotniej. Propozycja kierowana jest do osób po 65. roku życia, głównie samotnych, które są właścicielami nieruchomości.

Zasada jest prosta: w zamian za przeniesie prawa własności na ubezpieczyciela, seniorzy mogą liczyć na dożywotnią rentę, wypłacaną co miesiąc. Jej wysokość zależy m.in. od wartości nieruchomości, płci i wieku osoby. Szacuje się, że do śmierci otrzyma świadczenia warte około 50 proc. wartości nieruchomości.

 – Jest to produkt na razie niszowy, ale może stać się powszechny. Jest bardzo duże zainteresowanie tą ofertą na rynku. Jednak musi dojść do tego, żeby i oferta, i firmy, które oferują tego typu produkty, były objęte nadzorem. Powinna zostać też uchwalona ustawa, która reguluje ten rynek, aby nie pojawiały się na nim firmy, które mogłyby nie zabezpieczyć odpowiednio interesu seniorów i przez to być niebezpieczne w takim codziennym użytkowaniu – podkreśla Brzeska-Miksa.

Jak podkreśla, ruch jest po stronie Ministerstwa Gospodarki i Ministerstwa Finansów. Nad szczegółowymi regulacjami pracuje specjalnie powołany w tym celu zespół roboczy.

Najwięcej kontrowersji budzi w tej chwili kwestia nadzoru nad takimi funduszami. Jedna z propozycji zakłada, by takie spółki (wyłącznie kapitałowe) musiały mieć zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzenie działalności. Drugą opcją jest wpis do rejestru działalności regulowanej. Zdaniem Ministerstwa Finansów samo oświadczenie spółki to za mało, bo powinna ona udokumentować to, że spełnienia warunki ustawy.

Ministerstwo Gospodarki zwraca z kolei uwagę na fakt, że nieruchomości stanowią znaczną część majątku danej rodziny, który w przypadku przejęcia mieszkania przez fundusz hipoteczny zostaje mocno uszczuplony.

 – My robimy wszystko, aby zostać objęci takim nadzorem, natomiast tutaj toczą się rozmowy między ministerstwami. My apelujemy i liczymy na to, że będzie to jak najszybciej – dodaje Brzeska-Miksa.

Przekonuje, że w tej sytuacji rynkowej, kiedy regulacji nie ma, klient powinien podpisywać umowy tylko i wyłącznie z firmami znanymi, ogólnopolskimi, spełniającymi wymogi kapitałowe i zabezpieczającymi interesy klienta w umowach.

 – Najważniejsze są zabezpieczenia w umowach: czy jest zapisane dożywotnie użytkowanie, czyli zabezpieczenie, że osoba będzie mogła mieszkać w tym lokalu aż do śmierci, czy jest zapisane, że renta jest dożywotnia  – wymienia.

Od 2005 roku w Polsce zawarto około 6 tys. umów z tytułu odwróconej hipoteki. W ciągu najbliższych 5 lat prognozuje się, że rocznie będzie zawieranych 3-4 tys. umów rocznie.

W Europie produkty bazujące na odwróconej hipotece są oferowane w około 15 krajach.

Według prognoz GUS w 2035 roku co piąty Polak będzie miał ponad 65 lat. Średnia długość życia mężczyzn wydłuży się do 77,6 lat (z 72,1 lat obecnie), a kobiet do 83,3 lat (wobec 80,6 lat).