Jakie dokumenty musi przedstawić akwizytor, czyli zasady sprzedaży bezpośredniej

Już jutro – Dzień Sprzedaży Bezpośredniej. 48 proc. konsumentów przyznało, że w tej formie zakupów cenią komfort oraz rzetelną informację – wynika z badań*. 61 proc. badanych uznało, że największa wada sprzedaży bezpośredniej to presja sprzedawcy oraz obawa przed agresywnym namawianiem do zakupu. Mimo to co drugi ankietowany pozytywnie oceniał dokonaną transakcję.

Sprzedaż bezpośrednia

Sprzedaż bezpośrednia to zakupy poza stałymi punktami sprzedaży detalicznej – np. w domu klienta, na ulicy lub podczas prezentacji organizowanej m.in. w hotelach, sanatoriach, restauracjach, domach kultury, remizach strażackich lub podczas wycieczek turystyczno-religijnych. Zawiera się wtedy umowę poza lokalem przedsiębiorcy. Klient często podejmuje decyzję pod wpływem chwili, nie może porównać towaru z produktami dostępnymi w sklepie, ulega presji sprzedawcy, dlatego jest szczególnie chroniony przez prawo.

Sprzedawca

Osoba, która sprzedaje produkty poza lokalem przedsiębiorcy, musi przed zawarciem umowy przedstawić konsumentowi: dokument potwierdzający prowadzenie działalności gospodarczej oraz dokument tożsamości. Dodatkowo, jeżeli sprzedający zawiera umowy w imieniu przedsiębiorcy, ma on obowiązek okazać konsumentowi dokument zezwalający na zawieranie umów. Jeżeli sprzedający tego nie zrobi lub odmówi, to powinno to wzbudzić podejrzenie klienta.

Miejsce zakupu ma znaczenie

Warto sprawdzić, gdzie faktycznie dokonujemy zakupu -  w lokalu przedsiębiorcy, czy poza nim. Ustalenie tego faktu ma duże znaczenie dla kupującego. Jeśli prezentacja odbywa się  poza lokalem przedsiębiorcy – np. u nas w domu, w wynajętej szkole, na stołówce w sanatorium  - wówczas kupujący zyskuje 10 dni do namysłu i możliwość odstąpienia od zawartej umowy w ciągu tego okresu. Jeśli jednak zawarliśmy umowę w lokalu przedsiębiorcy, czyli stałym miejscu sprzedaży – wówczas mamy mniej praw. Z napływających skarg do UOKiK wynika, że konsumenci często są nie mają świadomości co do różnej ochrony prawnej uzależnionej od miejsca zakupu. Najprościej informację o rzeczywistej siedzibie przedsiębiorcy sprawdzić w podpisywanej umowie, gdzie te dane muszą pojawić się obowiązkowo.

Wyjątkowe prawo 

Każdy konsument, który korzysta ze sprzedaży bezpośredniej, może zrezygnować z zakupów w ciągu 10 dni od momentu zakupu bez podawania przyczyny. Taka możliwość nie przysługuje wtedy, gdy kupujemy w siedzibie przedsiębiorcy czy sklepie tradycyjnym.  Wzór odstąpienia od umowy można pobrać ze strony UOKiK. Sprzedający musi przed zawarciem umowy poinformować konsumenta o tym prawie i wręczyć formularz odstąpienia od umowy. Brak tych informacji wydłuża czas na odstąpienie od umowy do trzech miesięcy. Klient odsyła towar na własny koszt. Odstąpienie od umowy zakupu jest również skuteczne wobec umowy kredytowej, z której finansowany był zakup produktu.

Umowa

Na żądanie kupującego sprzedawca musi wyjaśnić znaczenie poszczególnych postanowień umowy oraz obowiązki i prawa każdej ze stron. Klient musi poświecić czas na dokładną lekturę umowy, powinien zwrócić uwagę na cenę towaru, wysokość rat. Warto przed podpisaniem zabrać kontrakt do domu i poprosić o pomoc w jego analizie rzecznika konsumentów w swoim miejscu zamieszkania lub skonsultować pomysł z kimś bliskim.

Pomoc dla konsumentów

- Jeżeli nie wiemy, jak odstąpić od umowy, nie potrafimy napisać reklamacji, mamy problem w skontaktowaniu się ze sprzedawcą, możemy liczyć na bezpłatną pomoc: rzeczników konsumentów w swoim miejscu zamieszkania, Federacji Konsumentów, Stowarzyszenia Konsumentów Polskich. Porady udzielane są pod też darmowym numerem: 800 007 707. Skargi można zgłaszać także do Wojewódzkich Inspektoratów Inspekcji Handlowej – informuje Małgorzata Cieloch, rzecznik prasowy UOKiK.

*Badania Polskiego Stowarzyszenia Sprzedaży Bezpośredniej przeprowadzono od 13 do 20 czerwca 2012 roku metodą standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych. Liczebność próby N=2600