Darowizna w rodzinie - jak nie zapłacić podatku od darowizny

Przelew dużej kwoty na konto członka rodziny to nic innego jak wręczenie darowizny, od której co do zasady obdarowany zapłaci podatek. Można go uniknąć pod warunkiem monitorowania wysokości darowizny wręczanej w rodzinie jednorazowo czy cyklicznie.

fot. Shutterstock.com

Generalnie, otrzymanie przez osoby fizyczne nieodpłatnie rzeczy (i praw) na kwotę powyżej pewnego progu ustawodawca opodatkował podatkiem od spadów i darowizn. W roli podatnika występuje tu obdarowany. Jest on zobowiązany do złożenia odpowiedniej deklaracji podatkowej oraz zapłaty podatku. Wysokość podatku ustala skarbówka i powiadamia nas o niej w formie decyzji. Formalności i zobowiązania wobec fiskusa z tytułu otrzymania darowizny można jednak uniknąć i to dla niektórych – zupełnie w całości.

Obowiązek podatkowy przy darowiźnie powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego lub w momencie spełnienia przyrzeczonego świadczenia (jeśli zawieramy umowę bez zachowania przewidzianej formy). We właściwym urzędzie skarbowym należy złożyć formularz SD-3 w ciągu miesiąca od dnia otrzymania darowizny oraz podpiąć pod formularz potwierdzenia co do wysokości otrzymanej kwoty. Podatek od spadków i darowizn płacimy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej jego wysokość.

Zwolnienie kwotowe

Wspomniane na wstępie progi to ściśle określone przez przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn wartości darowizny, do wysokości których obdarowany nie musi w ogóle przejmować się podatkiem. Innymi słowy, fiskus ściąga podatek od darowizn dopiero wtedy, kiedy kwota darowizny przekracza dany próg.

I tak podatkowi nie podlega nabycie majątku w drodze darowizny o wartości nieprzekraczającej odpowiednio:
- 9637 zł – dla obdarowanych z I grupy podatkowej, tj. m.in. małżonka, dzieci, rodzice, wnuki, synowa, zięć, teściowie,
- 7276 zł – dla osób należących do II grupy podatkowej, np. dzieci brata, wnuki siostry, rodzeństwo rodziców, małżeństwo rodzeństwa, małżonkowie wnucząt,
- 4902 zł – dla osób znajdujących się w III grupie podatkowej, czyli pozostali nabywcy.

Zwolnienie w rodzinie

Najbliższa rodzina legitymuje się największym przywilejem, jakim jest całkowite zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku od spadku i darowizn. Pod pojęciem najbliższej rodziny prawo podatkowe rozumie małżonka, zstępnych (dzieci, wnuków, prawnuków), wstępnych (dziadków, rodziców), pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę.

O podatek od spadków i darowizn nie trzeba się martwić w ogóle, jeśli:
- obdarowany i darczyńca stanowią najbliższą rodzinę,
- w ciągu 6 miesięcy od dnia nabycia darowizny należy zgłosić w swoim urzędzie skarbowym nabyte rzeczy lub prawa.

Nie wystarczy jednak jedynie wiedzieć o opisanych powyżej zasadach. Spać spokojnie mogą dopiero Ci obdarowani, którzy przedłożyli u fiskusa wypełniony formularz SD-Z2.

SD-Z2: wypełnij krok po kroku

Do zgłoszenia faktu otrzymania darowizny oraz w celu uniknięcia zapłaty od niej podatku od spadków i darowizn służy Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych, czyli popularny druk SD-Z2. Na pierwszej stronie druku w okienku 4. Wpisujemy datę otrzymania darowizny lub datę prawomocnego postanowienia sądu. W części A, B i C wpisujemy swoje dane – naturalnie jako darczyńca. W części D druku zaznaczamy „darowizna” i w następnej wskazujemy na podkładkę do darowizny (ugoda, umowa, inny dokument).

Na drugiej stronie SD-Z2 wpisujemy rodzaj darowizny (np. środki pieniężne), miejsce położenia wręczonej bezpłatnie rzeczy (np. konto bankowe darczyńcy) i w ostatniej kolumnie wysokość darowizny.

Na koniec wybieramy stosunek pokrewieństwa darczyńcy z obdarowanym i podpisujemy się.

Ponadto, otrzymanie darowizny przelewem czy gotówką trzeba udokumentować wydrukiem potwierdzenia przelewu czy wyciągiem z konta bankowego.

Katarzyna Miazek, Tax Care